ติดนอนกลางวัน จนขับรถชนต้นไม้มาแล้ว
เรียน คุณหมอสันต์ ใจยอดศิลป์
หนูเป็นโรคประหลาดอย่างหนึ่งค่ะ คือ ต้องนอนกลางวันทุกวัน สัก 10-20 นาทีก็ยังดี ทั้งๆ ที่นอนพักผ่อนเพียงพอในกลางคืน ปกติกลางคืนจะนอนประมาณ 22.30 น.และตื่นเวลา 06.30 น. (ตื่นเช้ากว่านี้ไม่ได้...เพราะถ้าตื่นจะปวดหัวทั้งวัน)และนอน/งีบ กลางวันเวลา 12.00 น. ถึง 12.20 น.เป็นอย่างนี้มาเกือบ 10 ปีแล้ว ลองทำทุกอย่างใครบอกทำอย่างไรดีก็ทำมาเกือบหมดแล้วไม่ว่าการไม่นอนหรือเปลี่ยน/เลื่อนเวลานอนกลางวัน ก็ทำได้ แต่ก็จะเบอ เหมือนสมองไม่รับรู้การกระทำ ไม่มีการตอบสนองอะไรทั้งสิ้นขับรถเคยชนต้นไม้มาเลย ขึ้นรถไฟฟ้าไปกับเพื่อนเปลี่ยนสถานีแล้วยังไม่รู้ตัวเลยค่ะ แล้วถ้าไม่ได้นอนจะ ง่วง หาว ทั้งวัน เหมือนกรดไหลย้อน ปวดหัวจนกว่าจะนอนตอนคืนแล้วถึงจะหายค่ะ หนูอายุ 32 ปีทำงานในอาชีพ บัญชี โสด รบกวนคุณหมอช่วยวิเคราะห์และหาวิธีแก้ให้เป็นวิธีทานด้วยค่ะ
............................................
ตอบครับ
โดยธรรมชาติ ในสมองของคนเราจะมีส่วนหนึ่งทำหน้าที่เป็นนาฬิกา เรียกว่า biological clock นาฬิกานี้จะคอยตรวจจับรอบของการเปลี่ยนแปลงของดวงตะวัน (circadial rhytm) แล้วคอยบอกให้เซลทั่วร่างกายว่าเอ้า ถึงเวลาหลับนอน เอ๊ย..ไม่ใช่ นอนหลับแล้ว หลับได้ เอ้า ถึงเวลาตื่นแล้ว ตื่นได้ ทำอย่างนี้เป็นวงจรประจำเรียกว่า sleep wake cycle ซึ่งถ้าเป็นกรณีปกติ sleep wake cycle ของคนเราก็จะตื่น ประมาณก่อนตะวันขึ้นเล็กน้อย และหลับประมาณหลังตะวันตกไปแล้วเล็กน้อย แต่ก็มีบางคนเหมือนกันที่ sleep wake cycle นี้ไม่เหมือนชาวบ้าน เช่นต้องให้ตกดึกได้ที่จึงจะหลับลงได้ (delayed sleep-phase syndrome-DSPS) อีกพวกหนึ่งมืดได้ไม่ทันไรก็ต้องหลับแล้วแต่ตื่นมาตาค้างกลางดึก (advanced sleep-phase syndrome-ASPS) อย่าง cycle ของคุณนี้ช่วงตื่นมันสั้นเพียงครึ่งวัน จัดอยู่ในกลุ่มโรคที่เรียกว่าพวกวงจรการหลับและตื่นไม่เหมือนชาวบ้าน (irregular sleep-wake cycle) อย่างของคุณยังดีที่มันเพี้ยนไม่มาก ถ้าเพี้ยนมากอย่างเช่นพวกโรคสมองเสื่อมถึงขนาดนั่งคุยกันอยู่ดีๆก็หลับไปแล้วงีบหนึ่งแล้วตื่นมาคุยต่อเฉยเลยก็มี
ทางเลือกสำหรับคุณว่าจะทำอย่างไรต่อมีอยู่สองทาง
ทางหนึ่งคือยอมรับมัน แม้จะไม่เหมือนชาวบ้าน แต่ถ้าชีวิตมันไปได้ดีอยู่แล้ว ก็ไปมันต่อไปแบบนี้แหละ ไม่ต้องไปเปลี่ยนแปลงอะไรมัน ซึ่งก็เป็นหลักการอย่างหนึ่งในทางการแพทย์ คือถ้าทำการรักษาไปแล้วไร้ประโยชน์ อย่าไปรักษา ไร้ประโยชน์หมายความถึงอย่างใดอย่างหนึ่งหรือทั้งสองอย่างคือ (1) ไม่ได้ทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น หรือ (2) ไม่ได้ทำให้อายุยืนยาวขึ้น
อีกทางหนึ่งคือ พยายามเปลี่ยน sleep wake cycle ของคุณมาให้เหมือนชาวบ้าน แต่กรณีของคุณนี้ ซึ่งเคยสร้างผลงานขับรถชนต้นไม้มาแล้ว ผมว่าอยู่อย่างเดิมอย่าไปเปลี่ยนอะไรเลยดีกว่าครับ
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
............................
เรียน คุณหมอสันต์ ใจยอดศิลป์
ขอบพระคุณ ที่คุณหมอช่วยสละตอบคำถามนี้ม๊ากมากค่ะซึ่งคุณหมอตอบได้อย่างเข้าใจโดยท่องแท้หลังจากที่หาคำถามด้วยตัวเองมานาน ตอนที่เขียนจดหมายไปยังคิดในใจเลยว่า“มันอาจะเป็นคำถามที่ไม่ได้รับการใส่ใจเท่าไหร่นัก เพราะน้อยคนที่จะมีลักษณะเช่นนี้”
แต่คุณหมอก็ยอมสละเวลาตอบ ขอขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่งค่ะด้วยความเคารพ
